Oś kontaktu (oś montażowa, oś akcji) jest to linia przebiegająca na kierunku kontaktu wzrokowego postaci. Jest to podstawowa zasada o której należy pamiętać w trakcie robienia zdjęć jak również podczas montażu. Jej zadaniem jest zbudowanie i utrzymanie kontaktu pomiędzy osobami.
Mówiąc najogólniej: kamera nie może przekroczyć linii łączącej dwoje interlokutorów. Operator ma do dyspozycji 180 stopni PO JEDNEJ ze stron osi. Przekroczenie jej sprawia, że tak powstały materiał nie zmontuje się: obie postacie będą sprawiały wrażenie, że patrzą nie na siebie lecz w przeciwnych kierunkach.
Na schemacie mamy cztery ustawienia: A, B, C i D. Ustawienia A,B i C są po jednej stronie osi i dzięki temu postaci znajdują się zawsze w swojej części kadru.
Ustawienie D jest nie właściwe. Wywołuje dezorientację u widza bo postacie zamieniły się miejscami. Zmieniło się też tło.
Podany przykład to tzw. "trójkąt zewnętrzny" (więcej w oddzielnym tekście) w którym obie postacie są w kadrze filmowane nawzajem przez ramię. Rzućmy okiem na ustawienie gdzie zbliżenia będą pojedyncze. Jak na schemacie.
Ujęcie sytuujące A mamy takie samo: podwójny plan pokazujący nam położenie interlokutorów w przestrzeni. Bliskie plany B i C są zgodne z wcześniejszym ustawieniem.
Ujęcie D filmowane jest z drugiej strony osi i tu już nam się nie montuje. Mamy kopię ustawienia B tylko z innym aktorem i innym tłem.
***
Kontakt to nie tylko oś, której nie wolno przekraczać. To także kontakt wzrokowy. Kiedy rozmawiają ze sobą dwie osoby które patrzą przy tym na siebie to widz oczekuje że ich spojrzenia będą biegły stosownie do sytuacji czyli np. osoba niska będzie spoglądała w górę podczas gdy jej wysoki kompan będzie spoglądał w dół. Oczy są najważniejszym elementem gry aktorskiej. Muszą być zogniskowane w miejscu gdzie widz spodziewa się drugiego aktora.
Przekraczanie osi czasem staje się koniecznością. Można to bezboleśnie zrobić pokazując w jednym ujęciu przemieszczenie kamery z jednej strony na drugą (czyli zrobić jazdę dookoła postaci)
Oś można przekroczyć przez wprowadzenie nowej postaci do sceny a co za tym idzie ustalenie nowej osi kontaktu.
Najważniejsze to zachować kontakt między postaciami tak aby widz nie poczuł się zdezorientowany co do ich położenia, kierunku patrzenia itp.
mam ważne pytanie- jak przebiega oś kontaktu pomiędzy dwoma rozmówcami ustawionymi do siebie tyłem?
OdpowiedzUsuńGeneralnie tak samo jakby patrzyli na siebie. Równie dobrze mogą leżeć obok siebie na trawie i patrzeć w niebo.
OdpowiedzUsuńTrzeba tylko pamiętać, że skoro "domyślnie" ludzie rozmawiają ze sobą twarzą w twarz niezbędne jest ujęcie wprowadzające w topologię sceny. Może być to ujęcie otwierające i od początku wiadomo, że są do siebie tyłem albo przeprowadzić cały dialog i na końcu oświecić widza, że tak naprawdę to stali tyłem do siebie (jeśli tego będzie wymagała dramaturgia).
Domyślnie też "czytamy" ujęcia od lewej do prawej czyli jeśli pierwsze ujęcie będzie zbliżeniem twarzy patrzącej w lewo a na kolejnym ujęciu będzie osoba patrząca w prawo to teoretycznie widz powinien mieć przeczucie, że nie patrzą na siebie. Można naruszyć też kompozycję kadru dając więcej powietrza za potylicą aktora zamiast przed nim. To też sygnał, że tam "coś się dzieje"
Dziękuję bardzo za odpowiedź :)
OdpowiedzUsuńpozdrawiam
Ja mam takie pytanie: jak przebiega oś kontaktu przy rozmowie trzech lub większej ilości osób? Czy jest "ruchoma" w zależności na kogo patrzy postać mówiąca?
OdpowiedzUsuń